Với bề dày kinh nghiệm hàng chục năm trong ngành xây lắp, Công ty CP Xây dựng số 5 (SC5) là một “ông lớn” trong lĩnh vực đấu thầu, khi tính đến tháng 6/2023, SC5 đã trúng 36 gói với tổng giá trị lên tới 11,2 nghìn tỷ đồng, nhưng doanh nghiệp này hiện đang phải đối diện với tình trạng nợ phải trả gấp 6 lần vốn chủ sở hữu.
Trúng nhiều gói thầu “khủng” sử dụng ngân sách Nhà nước
Công ty CP Xây dựng số 5 là xí nghiệp Xây dựng số 5, trực thuộc Tổng công ty Xây dựng số 1 (Bộ Xây dựng), đến năm 2004 thì thực hiện cổ phần hóa và đổi tên thành Công ty CP Xây dựng số 5. Năm 2007, cổ phiếu doanh nghiệp này chính thức được giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HoSE) với mã chứng khoán SC5.
Lĩnh vực kinh doanh của SC5 cũng khá đa dạng. Đặc biệt những năm gần đây, SC5 được biết đến là một trong những doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực xây lắp.
Thống kê dữ liệu đấu thầu cho thấy, tính đến tháng 6/2023, SC5 được công bố đã tham gia 60 gói thầu, trong đó trúng 36 gói với tổng giá trị trúng thầu lên tới hơn 11.213 tỷ đồng. Hầu hết các gói thầu mà SC5 được công bố trúng thầu đều có quy mô lớn, trong đó có nhiều gói thầu trị giá hàng trăm tỷ đồng.
Tuy nhiên, đáng chú ý, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách Nhà nước ở các gói thầu có sự tham gia của doanh nghiệp này luôn ở mức rất thấp, thậm chí chưa đến 1%.
Công ty CP Xây dựng số 5 trúng nhiều gói thầu với giá trị rất lớn.
Điển hình, tại 2 gói thầu thi công xây dựng và cung cấp, lắp đặt thiết bị do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) các công trình dân dụng và công nghiệp (thuộc UBND TPHCM) làm chủ đầu tư/bên mời thầu. SC5 được phê duyệt trúng thầu với giá trị lần lượt là 1.734 tỷ đồng và 1.806 tỷ đồng, tuy nhiên chỉ tiết kiệm cho ngân sách được 9,3 tỷ đồng và 25,2 tỷ đồng (tương ứng tỷ lệ tiết kiệm là 0,53% và 1,38%).
Cũng tại chủ đầu tư trên, SC5 được chọn trúng gói thầu thi công xây dựng và thử tĩnh tải cọc trị giá 478 tỷ đồng, nhưng số tiền tiết kiệm được chỉ hơn 2 tỷ đồng. Ngoài ra, doanh nghiệp này cũng trúng gói thầu xây lắp trị giá 32,7 tỷ đồng, nhưng tiết kiệm chỉ được hơn 13 triệu đồng.
Tương tự, tại Ban Quản lý các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng ưu tiên TP Đà Nẵng, liên danh SC5 – Công ty CP Tư vấn cấp thoát nước và môi trường (WASE) đã trúng gói thầu EPC trị giá 1.288,4 tỷ đồng, nhưng chỉ tiết kiệm được 9,4 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm 0,72%.
Hay, tại Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông Đà Nẵng, SC5 trúng gói thầu Thiết kế, thi công, lắp đặt công trình (EC) với giá 417,2 tỷ đồng, tiết kiệm 2,2 tỷ đồng (đạt tỷ lệ 0,52%); gói thầu HD-PW-08 tại Ban QLDA Phát triển tổng hợp các đô thị động lực TP Hải Dương có giá trúng thầu 315,3 tỷ đồng, tiết kiệm hơn 52 triệu đồng (tỷ lệ tiết kiệm đạt 0,02%)…
Nợ phải trả gấp 6 lần vốn chủ sở hữu?
Với việc liên tục trúng các gói thầu giá trị lớn, SC5 có doanh thu trung bình năm lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Theo đó, giai đoạn năm 2019 – 2022, báo cáo tài chính của SC5 cho thấy, tổng doanh thu hàng năm dao động ở mức trên dưới 2 nghìn tỷ đồng/năm. Trong đó, doanh thu năm 2022 ở mức cao nhất khi đạt 2,6 nghìn tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính quý II/2023 vừa được công bố, SC5 ghi nhận lợi nhuận sau thuế chỉ đạt vỏn vẹn 9,353 tỷ đồng, giảm 1,364 tỷ đồng (tương đương giảm 12,7%) so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, tính đến ngày 30/6/2023, nợ phải trả của SC5 đang ở mức hơn 2.165 tỷ đồng, gấp hơn 6,1 lần vốn chủ sở hữu (354 tỷ đồng). Đa số khoản nợ công ty đang gánh đều trong ngắn hạn, với 2.130,7 tỷ đồng, chiếm tới 98,3% tổng nợ.
Trong đó, thuyết minh báo cáo tài chính cho thấy, chủ nợ lớn nhất của SC5 trong ngắn hạn là Ngân hàng Công thương Việt Nam – chi nhánh 3 (500 tỷ đồng). Ngoài ra có thể để đến các chủ nợ khác gồm: Ngân hàng TMCP Quốc tế – chi nhánh Sài Gòn (VIB), Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam – TPHCM (Maritime Bank).
Đáng chú ý, dù liên tiếp trúng hàng loạt gói thầu giá trị lớn, góp phần mang lại doanh thu hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm, tuy nhiên, trong quý III/2022, HĐQT SC5 liên tiếp ra các nghị quyết thông qua việc đề nghị cấp tín dụng, phương án vay vốn tại các ngân hàng.
Cụ thể, Nghị quyết số 269/2022/NQ-HĐQT thông qua việc đề nghị cấp tín dụng tại Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam – chi nhánh TPHCM (MSB) với số tiền 1.000 tỷ đồng hoặc ngoại tệ tương đương nhằm bổ sung vốn lưu động và phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. Trong đó, khoản vay này bao gồm 200 tỷ đồng hạn mức vay ngắn hạn, và 800 tỷ đồng hạn mức bảo lãnh ngân hàng.
Tiếp đó, Nghị quyết số 274/2022/NQ-HĐQT thông qua phương án vay vốn, phát hành bảo lãnh, xác nhận cung cấp tín dụng tại Ngân hàng TMCP Quân đội – chi nhánh TPHCM (MB). Trong đó, giá trị cho vay, bảo lãnh là 500 tỷ đồng; giá trị xác nhận cung cấp tín dụng lên đến 2.000 tỷ đồng.
Nghị quyết số 430/2022/NQ-HĐQT thông qua phương án vay vốn, phát hành bảo lãnh, mở L/C (thư tín dụng) tại Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) với tổng hạn mức tín dụng là 250 tỷ đồng hoặc ngoại tệ tương đương. Trong đó, hạn mức vay vốn ngắn hạn là 70 tỷ đồng, hạn mức bảo lãnh 250 tỷ đồng, hạn mức L/C là 100 tỷ đồng hoặc ngoại tệ tương đương.
Qua những con số trên cho thấy, việc công ty đang sử dụng nhiều tài sản để đảm bảo cho hàng loạt khoản vay để duy trì hoạt động kinh doanh dấy lên nhiều nghi ngại, rủi ro trong việc trả nợ, khi tổng nợ SC5 phải trả đã lên gấp 6 lần vốn chủ sở hữu.
